Wpływ przykurczów mięśniowych na proces oddychania u dzieci. Następstwa ograniczeń ruchowych u małych sportowców i nie tylko.
Dzisiaj opowiemy sobie o tym, jaki wpływ na ciało dziecka ma przykurcz mięśni. Mam przyjemność przyglądać się maluchom, które są w różnym wieku. Stale obserwuję niekorzystne skutki znacznych przykurczów mięśni u najmłodszych dzieci.
W jaki sposób mogą się one ujawniać?
Wśród najczęściej występujących objawów, które mogą zaniepokoić wyróżnić należą:
- chód na palcach
- brak pełnego zakresu skłonu tułowia w przód
- brak zdolności wykonania krążenia ramion w tył
- nieprawidłowa postawa i sylwetka
- znaczne dolegliwości bólowe
- dyskomfort podczas ćwiczeń rozciągających
O ile chód na palcach jest bardzo złożonym problemem i nie zawsze wynika
on z przykurczu mięśni, to pozostałe wymienione przykładowe nieprawidłowości mogą być ściśle powiązane z zakresem ruchomości, a przede wszystkim z jego ograniczeniami.
O chodzie porozmawiamy w osobnym artykule, tutaj jednak wspomnę, że przykurcz mięśni ścięgna Achillesa oraz mięśni łydki może warunkować u dziecka chód na palcach. Warto również w wywiadzie fizjoterapeutycznym wziąć pod uwagę akcję porodową, przebyte zapalenie płuc i wiele innych nieprawidłowości, które mogą wywoływać pojawienie się zaburzeń, przejawiających się chodem na palcach. Niezbędna jest dokładna diagnostyka, aby spośród wielu możliwych przyczyn wyłonić tę, która dotyczy Twojego dziecka.
Zacznijmy od początku…..brak pełnego zakresu skłonu tułowia w przód.
Czy Twoje dziecko podczas skłonu potrafi dotknąć podłoża dłońmi, mając wyprostowane stawy kolanowe? Normą fizjologiczną jest dotknięcie podłoża przynajmniej opuszkami palców. Czy Twoje dziecko osiąga tę normę? Sprawdź, proszę. Zwróć uwagę na to, jak układają się jego stawy kolanowe podczas tego ćwiczenia.
Jeśli nie dotyka podłogi opuszkami palców lub dotykając zgina stawy kolanowe to możemy, jako Rodzice być pewni, że jakiś przykurcz mięśni u naszej pociechy występuje. Zadaniem fizjoterapeuty jest zdiagnozowanie, czy przyczyną przykurczu są mięśnie kręgosłupa kończyn dolnych, a także określenie rodzaju tego przykurczu mięśni.
Coraz więcej dzieci swój wolny czas spędza w pozycji siedzącej, co warunkuje skrócenie tylnej taśmy anatomicznej, czyli między innymi mięśni łydki, stąd mogą wynikać jego ograniczenia ruchowe, gdy wykonuje skłon tułowia w przód. Ale to co najbardziej mnie, jako fizjoterapeutę niepokoi to fakt, że dzieci nie potrafią wykonać pełnego ruchu krążenia ramion w tył, bez żadnej kompensacji. Czym to jest spowodowane? Tym, że dziecko spędzając swój czas w pozycji siedzącej, najczęściej nieergonomicznej, zamyka klatkę piersiową, tym samym utrwala nieprawidłowy wzorzec, co warunkuje ograniczenie ruchomości klatki, a więc żebra nie pracują w pełnym wymiarze, nie są w stanie przeprowadzić odpowiedniego procesu wentylacji. W następstwie prowadzi do tego, że organizm naszego dziecka nie jest wystarczająco dotleniony. Przykurcz mięśni piersiowych niestety jest często pojawiającym się problemem u dzieci, które do mnie trafiają. Ponadto słabe mięśnie posturalne nie są na tyle wydolne, aby utrzymać pozycję antygrawitacyjną, inaczej zwaną wyprostną. Drogi Rodzicu, najważniejsze jest dotlenienie wszystkich narządów, aby były one w pełni funkcjonalne, gdyż tylko wtedy dziecko potrafi być skupione, wypoczęte. Dziecko ospałe, zmęczone, znudzone, kapryśne etc. to często dziecko, które nie dostarczyło odpowiedniej ilości tlenu do mózgu, serca itp. Tlen jest potrzebny nie tylko do oddychania, ale również w układzie krążeniowym- krążąca krew musi być utlenowana, aby można było odżywić wszystkie tkanki i narządy.
Ból oraz dyskomfort zgłaszany na co dzień może być wynikiem przykurczów, które należy w odpowiedni sposób wyeliminować. Zachęcam wszystkich rodziców, do tego, aby nauczyć dziecko ćwiczeń rozciągających, jeśli nie macie wiedzy, jeśli nie macie czasu, jeśli nie macie motywacji to zapiszcie dziecko na ćwiczenia rozciągające, jeśli oczywiście tego wymaga. Wszystkie sporty są niezbędne i ta piłka nożna, na którą ostatnio zapisałaś/-eś syna, ten balet na który chcesz zapisać córkę, sztuki walki etc. WSZYSTKO JEST WAŻNE W ROZWOJU DZIECKA, ale jeśli dziecko nie będzie miało wystarczającej ilości ćwiczeń rozciągających, a niestety na treningach nie zawsze jest czas, by dzieci ze szczególną potrzebą miały tych ćwiczeń więcej.... bo przecież Rodzicu, zapisałeś dziecko na piłkę nożną, a nie na rozciąganie, trenerzy to rozumieją doskonale, więc nie mogą Twojego cennego czasu oraz pieniędzy marnować tylko na ćwiczenia, o których ja się rozpisuję, ponieważ najbardziej cieszą rodziców triki z piłką, wiadomo..... dlatego dzisiaj próbuję przetorować Twój sposób myślenia i przekonać Cię do tego, jak ważny element dnia dziecka odgrywa właściwa postawa ciała i odpowiedni balans mięśniowy.
Wielu sportowców nie znalazłoby się dzisiaj w tym miejscu, w którym obecnie się znajdują, gdyby nie ćwiczenia przygotowujące do treningu i kończące go. Aby Twoje dziecko nie utrwalało nieprawidłowych wzorców ruchowych w przykurczu zachęcam dzieci i Rodziców do diagnostyki fizjoterapeutycznej, zanim rozpoczną swoją karierę małego sportowca. Zapewniam, że na sali, boisku, bieżni będzie osiągało lepsze rezultaty, jeśli organizm będzie ergonomicznie zużywał zasoby energii podczas aktywności fizycznej. Na koniec pragnę przybliżyć przykład w praktyce, który zobrazuje opisywany problem:
Dziecko 7 lat- w szkole spędza około 5-6 godzin- pozycja siedząca, wraca do domu- nawet, jeśli pieszo to po powrocie na pewno siada do odrobienia lekcji, komputera, telefonu....... później idzie na trening........ wraca siada. Ile w ciągu dnia Twoje dziecko siedzi? Jeśli nie będzie dziecko przygotowane do treningu to z tej pozycji siedzącej, nagle daje gwałtowny sygnał do mózgu poprzez mięśnie, że trzeba się ruszać- mięśnie wytrzymują, bo to młody organizm, ale ile lat Twoje dziecko jest w stanie dostarczać takiej informacji, zanim pojawi się pierwsza kontuzja (często lekceważona)- na pewno rozszerzę jeszcze ten temat w odrębnym artykule, ponieważ z mojego punktu widzenia jest najistotniejszy u każdego sportowca,
a konsekwencje często wykluczają zawodnika lub eliminują go na dłuższy okres
z rozgrywek, zawodów sportowych, a wiem, że to dla dzieci ogromny szok, ponieważ oddają się całym sobą, gdy ich organizm odmawia współpracy.
Drogi Rodzicu, bądź świadomy, że ćwiczenia rozciągające są nieodzownym elementem rozwoju każdego dziecka. Jeśli doprowadzimy do utrwalania przykurczów to zakodujemy, że ten wzorzec jest prawidłowy, a czy na pewno przykurcze klatki piersiowej nie są niepokojące? To nie tylko zgarbiona sylwetka, ale przede wszystkim- ODDECH I DOTLENIENIE, którego potrzebuje mózg, serce, skóra itd.
W kolejnym artykule dowiemy się, jakie ćwiczenia wykonać, aby dziecko mogło dostarczyć większą ilość tlenu do płuc i pozostałych narządów, a także jakie ćwiczenia rozciągające może wykonać dziecko, u którego występuje ograniczenie ruchu skłonu tułowia w przód.